Pojmovi i definicije koje se nalaze u ovom pojmovniku se odnose na vid i gubitak vida. Napominjemo da ovo nije sveobuhvatan rečnik.
20/20 vision - normalna oštrina vida (u Evropi je ovo 6/6) - Kod merenja oštrine vida (ili jasnoće vida) ovo se smatra za srednji ili standardni nivo. Jasnoća vida se rutinski meri tako što se traži od pojedinca da prepozna različite veličine crnih simbola na beloj pozadini - pomoću grafikona oka. Prvi broj 20 predstavlja udaljenost u stopama (u Americi, oko 6 m). Drugi broj 20 predstavlja rastojanje sa kojeg osoba može prepoznati znakove koji se nalaze na dijagramu oka koje normalna osoba može videti sa rastojanja od 20 stopa. Većina osoba mogu da prepoznaju znakove na rastojanju od 20 stopa. Osoba sa jasnoćom vida 20/200 može videti sa rastojanja od 20 stopa ono što normalna osoba može videti sa rastojanja od 20 stopa.
AMD (Age-related Macular Degeneration) - Degeneracija makule - AMD je skraćenica za degeneraciju makule (središnjeg dela mrežnjače) (ili starosnu makularnu degeneraciju), koju karakteriše pogoršanje centralnog vida (vida u središtu vidnog polja) kao posledica pogoršanja makule koja sadrži nervne ćelije i nervna vlakna koja omogućavaju vid. Saznajte više o AMD / Degeneraciji makule
Amsler Grid- Amslerova mrežica ili Amslerova karta - Ovo je mreža crnih horizontalnih i vertikalnih linija na beloj pozadini, Koristi se za testiranje centralnog vidnog polja, izobličenja i oštećenja koja su posledica degeneracije makule i drugih nepravilnosti vida i vidnih puteva.. Vidi grafički prikaz jedne Amslerove mrežice.
Aqueous Humor - Očna vodica - bistra bezbojna tečnost koja ispunjava prostor između sočiva i rožnjače i obezbeđuje im potrebne hranljive materije. Kada se ova tečnost ne može odvoditi, to stvara povećani pritisak koji može da rezultira glaukomom ili gubitkom vida. Saznajte više o glaukomu.
Astigmatism - astigmatizam - Poremećaj očiju koji je prouzrokovan neravnomernim krivinama očnih jabučica što prouzrokuje savijanje svetlosnih zrakova tako da pogađaju više tačka mrežnjače umesto u jednu. Ovo prouzrokuje zamagljeni vid, nejasne senke na znakovima prilikom čitanja i blago viđenje duplih predmeta.
Blepharospasm - Blefarospazam - Odlikuje se naglim i nekontrolisanim stiskanjem očnih kapaka ili treptajima što otežava osobi da vidi. Blefarospazam se smatra vrstom funkcionalnog slepila.
Braille - Brajevo pismo - Brajica - Sistem za taktilno pisanje i čitanje koji je izumeo Luj Braj 1820-ih i u širokoj je upotrebi od strane slepih i gluvo-slepih osoba. Brajevo pismo se sastoji od sistema izdignutih tačaka koje se čitaju vrhovima prstiju. Brajevo pismo omogućava čitanje, pisanje, hvatanje beleški i komunikaciju sa slepim i gluvo-slepim korisnicima.
Braille display - Brajev red - Taktilni uređaj koji se sastoji od niza pravougaonih ćelija, od kojih svaka sadrži po 6 ili 8 pokretnih iglica. Iglice se elektronski upravljaju kako bi se pokretale gore - dole i stvarale znakove na Brajevom pismu. Znakovi prikazuju podatke koji se izvorno pojavljuju na računaru ili beležnici.
Cataracts - Katarakta (mrena) - Nastaje najčešće zbog starenja, često u kombinaciji sa šećernom bolešću, preteranog izlaganja UV zračenju, a ponekad i zbog pušenja i prekomernog korišćenja steroida. Karakta rezultuje postupno žutilo i zamućenje sočiva oka i tako se zamagljuje vid, stvara oreole oko objekata (naročito svetlih), odsjaj i smanjuje viđenje zasićenih boja. Saznajte više o katarakti.
CCTV / Closed-circuit television - Zatvoren TV sistem - Stariji sistem za sistem koji se sastoji od kamere koja šalje signal određenom monitoru (za razliku od javnog izvora emitovanja). Češći i upotrebljavaniji izraz kod slabovidih osoba je video uveličavač ili lupa.
CMV Retinitis - upala retine - Oštećenje vida koje je karakteristično po pojavi pokretnih tačkica ili niti, slepih tačaka, zamućenja ili tamnih delova u vidnom polju. Javlja se kod osoba sa oslabljenim imunitetom.
Contrast sensitivity - osetljivost na kontrast - Sposobnost oka da može da otkrije razlike u kontrastu između objekata ili znakova i pozadine - na primer kontrast između crnog slova na beloj pozadini.
Corneal Dystrophy - distrofija rožnjače - Klasifikovana u nekoliko kategorija, distrofija rožnjače je medicinski sindrom koji dovodi do gubitka prozirnosti rožnjače. Osobe koje imaju ovo stanje imaju različiti nivo zamagljenosti vida, osetljivost na svetlost i gubitak vida.
Diabetic Retinopathy - dijabetička retinopatija - Vodeći uzrok gubitka vida kod osoba sa dijagnozom šećerne bolesti. Dijabetička retinopatija je izazvana propuštanjem krvnih sudova mrežnjače (retine) i može se progresivno razviti u zamagljeni ili dvostruki vid, vizelna iskrivljenja i konačno određeni stepen slepila. Saznajte više o Dijabetičkoj retinopatiji.
Glaucoma - glaukom - Oštećenje vida prouzrokovano velikim pritiskom unutar oka kao rezultat nagomilavanja tečnosti. Trajna oštećenja se kreću od gubitka perifernog vida do ozbiljnog gubitka vida. Pojedinci sa glaukomom mogu da doživljavaju česte glavobolje, zamagljen vid, oreole oko svetla, poteškoće sa gledanjem u mraku, a ponekad nereagovanje zenice na svetlo, bol ili čak nadutost oka. Saznajte više o glaukomu.
Grave’s Disease - Grejvs-Bazedovljeva bolest - autoimuni poremećaj koji se javlja zbog poremećaja funkcije tiroidne žlezde. Grejvs-Bazedovljeva bolest može da utiče na vid, stvarajući nelagodnosti u oku, dvostruki vid i postepeni gubitak vida.
Hyperopia / Hyperopic / Farsighted - Dalekovidost Osoba se smatra dalekovidom, kada su udaljeni predmeti u fokusu (dobro vidi na daljinu), a bliske predmete vidi mutno. Medicinski termin za dalekovidost je hyperopia.
Keratoconus - Keratokonus - Poremećaj oka koji dovodi do degeneracije vida i postepenog gubitka vida, u rasponu od zamagljenja, dvostrukog ili izobličenog vida do teškog gubitka vida koji ne može da se poboljša naočarima ili drugim optičkim pomagalima. Keratoconus - Keratokonus je rezultat teškog oblika astigmatizma rožnjače i postupnu promenu njene zakrivljenosti u konusan oblik.
Legally blind - Formalno slepilo - Osobe koje imaju vid 20/200 u najboljem oku sa korekcijom ili vidno polje 20 stepeni ili manje.
Low vision - Slabovidost - Veće smanjenje oštrina vida koje obične, kontaktna sočiva i/ili medicinski tretman ne mogu u potpunosti ispraviti.
Macula - Makula - Malo područje u mrežnjači koje sadrži posebne ćelije koje su posebno osetljive na svetlost. Makula omogućava ljudima da jasno vide detalje.
Macular Degeneration - Degeneracija makule - Vidi AMD.
Metamorphopsia - Metamorfopsija - Viđenje predmeta kao da su iskrivljeni izazvano oštećenjem oštećenjem na makuli oka i/ili mrežnjači. Objekti mogu da izgledaju bliže ili dalje nego što jesu, i linija mogu da se vide talasasto ili savijeno.
Multiple-view magnification camera - Kamera sa višesmernim uveličavačkim pogledom - Prenosiva, obrtna kamera koja pruža uveličan prikaz objekata na različitim rastojanjima: iz blizine uvećano samo gledanje, gledanje dokumenata za čitanje do uvećanja objekata iz cele velike prostorije ili sale.
Myopia / Myopic / Nearsighted - Kratkovidost - Osoba se smatra kratkovidom, kada su bliski predmeti u fokusu (dobro vidi na blizinu), a udaljene predmete vidi mutno.
Notetaker - beležnica - Prenosni elektronski uređaj koji omogućava slepim osobama da hvataju beleške, napreve dokumente i pristupe aplikacijama na Brajevom pismu. Ovi uređaji obično daju govorni izlaz, izlaz na Brajevom pismu ili oba.
OCR / Optical Character Recognition - optičko prepoznavanje znakova - Elektronska konverzija slika i štampani tekst u tekst koji se mašinski može uređivati i čitati nakon skeniranja. Onda može biti čitljiv korišćenjem govora, uvećanih slova ili Brajevog pisma.
Ocular Albinism - Očni albinizam - Stanje u kojem nedostatak pigmenta u oku stvara osetljivost na svetlo, zamagljen vid i razne stepene gubitka vida.
Presbyopia - Staračka dalekovidost - Poremećaj oka u srednjim godinama. Obično je manji gubitak vida - mutna slova dok čitate na normalnoj udaljenosti. Jasni vid se vremenom gubi sve više sa starenjem. Obično je uzrokovano prirodnim gubitkom elastičnosti oka.
Retinal detachment - Ablacija retine - Kritično stanje oka u kojem mrežnjača (retina) - deo oka koji prima svetlost i pretvara ga u signale koji omogućavaju mozgu da formira sliku - se odvaja od potkožnog tkiva. Neke osobe mogu da vide mušice, senke preko slika, imaju jako zamagljen vid i/ili neobjašnjivo treperenje svetla. Bez hitne nege može doći do trajnog oštećenja, uključujući trajan gubitak vida do slepila. Ablacija retine se najčešće javlja kod starijih osoba, onih koji imaju teške Kratkovidosti, imali operaciju katarakte ili imaju dijazgnozu Diabetic Retinopathy (dijabetička retinopatija).
Retinitis Pigmentosa - Progresivno oštećenjem vida sa različitim krajnjim rezultatima, u rasponu od nekog značajnog gubitka vida do potpunog slepila. Simptomi uključuju noćno slepilo i gubitak perifernog vida. Retinitis pigmentosa je jedan od najčešćih oblika nasleđene degeneracije retinitis pigmentosa (pigmentozom retine). saznajte više o Retinitis Pigmentosa.
Scanning and reading - Skeniranje i čitanje - Označava pretvaranje teksta u govor ili velika slova pomoću OCR softvera.
Screen magnification software - softvera za uveličavanje sadržaja ekrana - Softver koji grafički sadržaj prikazuje uveličano na ekranu.
Screen reader / Screen reading software - Čitač ekrana / softver za čitanje ekrana - Softver, kao što je JAWS, koji tumači sadržaj ekrana i čita naglas preko sintetizovanog govora.
Speech synthesizer - Sintetizator govora- Softver koji sa zvučnom karticom proizvodi govor.
Video magnifier - Video lupa - Sredstvo za uvećanje izgleda teksta i slike preko zatvoreno sistema sa video kamerom. Ovaj sistem projektuje uvećane objekte iz fokusa kamere na monitoru. Vidi CCTV.
Visual acuity - oštrina vida - 20/20 vision - normalna oštrina vida.
Izvor: Freedom Scientific, Inc.